Quân bình thân, tâm trí

Thần chí

Thực dưỡng nuôi thân - thiền định nuôi tâm

Cập nhật2184

1 0 0 0

2,2k

Con người bao gồm hai phần thân và tâm. Thân và tâm tuy hai mà một, tuy một mà hai. Một vị thiền sư nói: “Thân là biểu hiện cái tâm thấy được và tâm là biểu hiện cái thân không nhìn thấy”. Nuôi thân và dưỡng tâm là hai việc làm phải đi đôi với nhau và thường xuyên, không được ngắt quảng, không được dừng lại dù một giây.

“Thân” là vật chất thấy được và được nuôi dưỡng bằng thức ăn. Để thân được khỏe, thân phải được nuôi dưỡng bằng thức ăn tốt. “Tâm” là phi vật chất, không thấy được bằng mắt thường. Muốn dưỡng “tâm”, nhận ra “chân tâm”, trở về với cội nguồn, chúng ta phải thiền.

Thiền nuôi dưỡng tâm
Thiền là một phương pháp tự rèn luyện mình để có được tâm trạng hay thái độ hữu ích hơn. Phương pháp này được thực hiện bằng cách phát khởi một tâm thái nào đó lần, để quen thuộc với tâm thái đó và khiến cho nó trở thành một tập khí. Dĩ nhiên, có nhiều tâm thái và thái độ hữu ích khác nhau. Một tâm thái có thể là thư thái hơn, ít căng thằng và lo lắng hơn; tâm thái khác có thể là tập trung tinh thần nhiều hơn, hoặc một thái trầm lặng hơn, không có sự lo âu và những ý nghĩ triền miên. Một tâm thái khác có thể là thấu hiểu nhiều hơn về bản thân, về cuộc sống,…; và một tâm thái khác có thể là chịu đựng nhiều lòng từ bi đối với kẻ khác. Vì vậy có nhiều loại tâm thái hữu ích mà chúng ta có thể đạt được bằng cách hành thiền.

Thiền mang dến cho chúng ta những lợi ích cả về thể chất và tinh thần. Về cơ bản, thiền chỉ là một phương pháp điều trị tâm, giúp tâm an ổn, đỡ tán loạn. Khi tâm đã an thì con người sẽ nhìn nhận mọi sự việc dưới con mắt sáng suốt, lạc quan hơn. Thiền có thể giúp con người vượt qua thân bệnh và duy trì sức khỏe thông qua sự phát triển của tâm. Khi tâm thỏa mái, chúng ta dễ dàng tiếp thu kiến thức hoặc nhạy bén hơn. Khi tâm chứa ý tưởng xấu, những tạp nhiễm này có thể gây ra tổn thương thân thể.

Tuy nhiên, có được sự hiểu biết thiết thực về thiền là điều rất quan trọng. Nếu ta nghĩ rằng chỉ cần hành thiền thôi là đủ để giải quyết tất cả các vấn đề của mình thì đó là điều không thực tế. Thiền là một công cụ; là một phương pháp. Khi muốn đạt được một kết quả và có cảm xúc tiucsh cực thúc đẩy mình hướng về mục đích này, chúng ta cần nhận thức rằng không thể có được kết quả từ một nguyên nhân duy nhất. Cẩn phải có rất nhiều nhân duyên tụ họp để tạo ra một kết quả.

Khi ngồi thiền, con người dùng lượng oxy ít hơn bình thường 17%, giảm 3 nhịp tim/phút và tăng sóng alpha và theta ở não giúp cơ thể đi vào trạng thái nghỉ ngơi. Ngoài ra, thiền định và quán chiếu có thể chế phục được một vùng não lưu trữ những ký ức sợ hãi. Trong khi đó, tuyến thượng thận cũng tiết ra adrenaline, điền khiển nhịp tim trong các trường hợp sợ hãi, hoảng hốt gần như được khống chế hoàn toàn. Đó là lí do vì sao những thiền sư hay người hành thiền lâu năm khó bị chấn kích, bất an, hoảng hốt hay nổi giận như những người bình thường khác.

Tuy nhiên, một nghiên cứu ở Hoa Kỳ cho thấy, 60% người từng thiền không đúng cách đã bị ít nhất 1 trong số các tác dụng phụ như hoảng loạn, trầm cảm và rối loạn.
Vì vậy, về cơ bản bạn nên thiền đúng cách. Thiền gồm ba giai đoạn chính, trong đó giai đoạn đầu và giai đoạn cuối có thời gian dài tương đương nhau thường từ 5 – 10 phút và giai đoạn giữa có thời gian dài nhất từ 20 – 40 phút. Chương trình tập của bạn sẽ do chính bạn quyết định, tùy theo sức của mình và cần đảm bảo tuyệt đối không làm gì khác trong thời gian này.

Thực dưỡng nuôi thân
Theo lương y Trần Ngọc Tài, thực dưỡng là một nghệ thuật sống vừa có thể tận hưởng được hương vị của các món ăn thức uống vừa sử dụng món ăn thức uống như những vị thuốc để giúp cơ thể TỰ điều chỉnh và trở lại tình trạng hoạt động bình thường. Thực dưỡng không phải là một phương pháp chữa trị bệnh trực tiếp như những phương thức chữa bệnh hữu hiệu khác như tây y, đông y, thuốc nam, châm cứu…nhưng những nguyên tắc thực dưỡng là giúp cơ thể duy trì và tái lập lại thế quân bình vốn sẵn có để từ đó cơ thể tự chuyển hóa tình trạng bệnh tật thành sức khỏe lành mạnh.

Nguyên tắc căn bản của thực dưỡng là ưu tiên ăn những thực phẩm dễ giúp cơ thể được quân bình hơn những loại thực phẩm phẩm khác và thực phẩm chính chủ yếu hằng ngày là cốc loại lứt như gạo lứt, gạo mì lứt, bắp, kê…muối biển và mè còn vỏ. Hạn chế ăn những loại thực phẩm chế biến sẵn như cà phê, rượu, các loại nước ngọt, bánh ngọt, bánh kẹo,…Và khi ăn uống để hộ trợ trị bệnh cần ăn theo phương pháp ăn liên hoàn, không phải hiểu theo hướng cực đoan, máy móc chỉ ăn gạo lứt và muối mè.

Vì vậy cần dựa trên những nguyên lý cốt lõi của thực dưỡng để xây dựng một chế độ ăn phù hợp nhất cho bản thân mình. “Việc rập khuôn một chế độ ăn cho tất cả các trường hợp, như cách mà nhiều người bệnh nặng đang rập khuôn thực đơn gạo lứt, muối mè là không đúng với tinh thần của thực dưỡng.”

Và cần hiểu đúng thực dưỡng là một cách ăn dưỡng sinh, tức là khi bước vào trạng thái ổn định thì sẽ duy trì một cơ thể khỏe mạnh, trí tuệ minh mẫn. Do đó, nếu càng ăn thực dưỡng mà cơ thể càng trở nên suy kiệt, chứng tỏ chế độ ăn đang áp dụng quá cực đoan, không phù hợp với cơ thể và đi ngược lại với mục đích của thực dưỡng.

Thực dưỡng giúp chuyển hóa thân thể, tâm trí và tinh thần giúp cải biến thể trạng bệnh tật thành khỏe mạnh, bình an và sáng suốt. Được nuôi dưỡng bằng thực phẩm tốt, phù hợp giúp người thực dưỡng chuẩn bị và kiến tạo một cỗ máy hoàn thiện hơn, nhiệm màu hơn và từ đó đi đến hạnh phúc, an lạc và trí tuệ.

Thiền và thực dưỡng
Mục đích của hành thiền là khai mở trí tuệ, làm mất bản ngã và hòa nhập vào vũ trụ. Mục đích của thực dưỡng là khang kiện sức khỏe, phát triển trí phán đoán tối cao (trí tuệ) và thấu hiểu trật tự vũ trụ. Hai mục đích này không khác nhau. Người sáng lập ra phương pháp thực dưỡng là tiên sinh Ohsawa đã đạt được mục đích này. Tiên sinh hiểu được rằng mọi người sẽ đạt được mục đích này thông qua con đường ăn uống nên đã cổ xúy mọi người áp dụng thực dưỡng.

Thân và tâm tuy hai mà một, nên những thay đổi của thân sẽ tác động đến tâm và ngược lại. Thân đạt được quân bình thì dễ dàng giúp tâm đạt được trạng thái Định, trạng thái quân bình. Tâm nghĩ thiện là lệch về Dương; tâm nghĩ ác là lệch về Âm; tâm không nghĩ thiện cũng không nghĩ ác là tâm quân bình, tâm ngộ đạo. Trong Pháp Bảo Đàn Kinh, Lục Tổ Huệ Năng đã khai thị Huệ Minh bằng câu hỏi: “Không nghĩ thiện, không nghĩ ác, chính khi ấy cái gì là bản lai diện mục của Thượng tọa Minh?” Nhờ câu khai thị này mà ngài Huệ Minh đại ngộ, hòa nhập vào vũ trụ.

Ăn thực phẩm mất quân bình đều gây bệnh cho cơ thể. Cơ thể bị bệnh sẽ gây loạn tâm. Cái đầu đang nhức, cái bụng đang đau, cái mũi đang bị nghẹt thì làm sao ngồi thiền được, làm sao định tâm được. Trong trường hợp thực phẩm mất quân bình chưa gây ra bệnh thì chúng cũng gây loạn tưởng cho người ngồi thiền. Những loạn tưởng sẽ kéo người ngồi thiền đi vào chỗ mơ mờ, bị suy nghĩ miên man dắt đi một hồi lâu mới giật mình tỉnh lại, vài lần như vậy là dẫn đi hết một thời thiền. Có người sẽ chìm vào hôn trầm, tức ngủ gật.

Nhờ quân bình, gạo lức hoặc ngũ cốc mới khai thông hệ thống kinh mạch và huyệt đạo. Khi kinh mạch thông suốt và huyệt đại khai mở, chúng ta nhận được nhiều năng lượng khí từ vũ trụ. Đây là con đường cơ thể (tiểu vũ trụ) giao tiếp với thế giới tự nhiên bên ngoài và từ từ hòa nhập vào đại vũ trụ.

Ăn uống đúng đóng một vai trò quan trọng đối với người hành thiền. Đặt biệt, trong các thiền viện của Nhật Bản rất chú trọng phần này. Trong quyển Chân Thiền do ông Ngô Thành Nhân và ông Trần Đình Cáo dịch Việt, có lại hai câu của Đại sư Dogen, Chùa Eihei (Chùa Vĩnh Bình): (1) Phải thấm nhuần tư tưởng: thực phẩm mà ta hấp thụ có tác dụng đối với cơ thể như một món thuốc, và nhờ ăn uống đúng đắn, chúng ta chữa được bạc nhược, ốm đau. (2) Nhờ ăn uống đúng phép, chúng ta giác ngộ, đắc quả Bồ Đề.

Người hành thiền nên để tâm đến phép ăn uống đúng đắn. Gạo lức và ngũ cốc là lựa chọn khôn ngoan. Trong các Kinh Phật, khi đề cập đến thức ăn, thường nhắc đến gạo, hạt lúa, hạt đậu, hạt mè.

Thiền và thực dưỡng qua chia sẻ của chị Nguyễn Thị Đan Tâm
Tôi đã từng khẳng định rằng thực dưỡng và Thiền của Phật giáo là đôi chân hoàn hảo của con người, thiếu một sẽ đi khập khiễng. Với bản thân tôi nếu không nhờ kết hợp song hành giữa Thiền và thực dưỡng, thì tôi không thể có kết quả như ngày nay. Nhờ Thiền, tôi bình tâm mà tin tưởng vào thực dưỡng, có đủ định tĩnh mà nhai kỹ (điều kiện quan trọng của thực dưỡng). Ngược lại không có thực dưỡng, tôi không đủ sức khỏe cũng như trí phán đoán chuẩn xác mà toạ thiền. Theo tôi, nếu thực hành đúng pháp, Thiền và thực dưỡng đều có công năng giác ngộ hoặc nhận ra trật tự vũ trụ hoặc phát triển trí phán đoán tối cao. Tiên sinh Ohsawa là một thiền sư đích thực và nhiều người khác nhờ ăn thực dưỡng mà tăng trưởng trí phán đoán, thay đổi cuộc đời, thay đổi nhân sinh quan. Ngược lại cũng có nhiều bậc tu sĩ cao niên bị đổ bệnh do ăn uống sai phạm. Khi bị bệnh, lại đổ thừa do “nghiệp”, tôi không tán thành như vậy. Đúng là “nghiệp ăn” gây ra bệnh. Cũng có nhiều người, sau khi ăn thực dưỡng, khỏi bệnh và hùng biện giỏi nhưng thiếu tu tập, làm ngã mạn tăng trưởng, chui sâu vào vỏ bọc vô minh. Tôi thấy người ăn thực dưỡng tốt tự nhiên tìm tới Phật Pháp. Theo tôi, muốn tu tốt và theo thực dưỡng thành công phải kết hợp nhuần nhuyễn giữa Thiền và thực dưỡng .
Khi tọa Thiền, là lúc rõ biết mọi vọng tưởng, đưa thân tâm nhất như, hoà quyện. Thiền đúng phải qua “Chỉ” và “Quán” (quay về sống với bên trong nội tâm càng sâu sắc bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu), và đi sâu vào lòng sự vật, sự việc để thấy được gốc rễ của sự khổ đau. Người Thiền tốt hiểu rõ Luật nhân quả và tái sinh. Người tu Phật có tâm từ bi, không nuôi thân mạng bằng mạng sống của các loài khác. Hiểu được điều này giúp người thực dưỡng không còn đắm luyến thịt cá trong giai đoạn chuyển sang ăn thực dưỡng chay. Ngược lại khi mới đến với Thiền, thân còn bệnh tật mà không được thực dưỡng trợ giúp thì rất khó vượt qua ham muốn vật chất. Vì vậy Thiền và thực dưỡng cần kết hợp khăng khít như bóng với hình để cùng tương tác, hỗ trợ lẫn nhau.

NguồnTổng hợp

Lượt xem29/06/2021

1 0 0 0

2,2k

Chia sẻ bài viết